Kafeinle İlgili Her Şey!
Kafeinle İlgili Her Şey!
Milyarlarca insan her sabah uyanabilmek için kafeine güveniyor. Aslında, bu doğal uyarıcı, dünyada en çok tüketilen bileşenler arasında bulunur. Kafeinin uyku ve kaygı üzerindeki olumsuz etkileri hakkında sıklıkla konuşulmasına rağmen, yapılan araştırmalar bu bileşenin çeşitli sağlık faydaları olduğunu da ortaya koyuyor. Kafeinin sağlığınız üzerindeki etkilerine dair en güncel bilgiler için yazımızın devamını okuyabilirsiniz.
Kafein Nedir?
Kafein; çay, kahve ve kakao bitkilerinde yaygın olarak bulunan doğal bir uyarıcıdır. Beyni ve merkezi sinir sistemini uyararak uyanık kalmanıza yardımcı olur ve yorgunluk hissinin başlamasını önler. Kafein vücuda girdiğinden, bağırsaklardan geçerek doğrudan kan dolaşımına gider. Buradan karaciğere giderek, çeşitli organların işlevlerini etkileyebilecek parçalara ayrılır.
Kafeinin ana etkisi beyin üzerindedir. Beyni rahatlatan ve sizi yorgun hissettiren bir nörotransmitter olan adenozinin etkilerini bloke ederek çalışır. Normal şartlarda adenozin seviyesi gün boyunca yükselir, bu da sizin giderek daha yorgun hissetmenize ve uyumak istemenize neden olur. Kafein, adenozinin etkilerini engeller ve yorgunluğun azalmasını sağlar. Ayrıca kandaki adrenalin seviyesini ve beyin aktivitesini de artırabilir. Bu kombinasyon beyni uyarır ve odaklanma durumunu destekler.
Kafein Hangi Besinlerde Bulunur?
Kafein, doğadaki bazı bitkilerin tohumlarında, meyvelerinde ya da yapraklarında bulunur. Bu doğal kaynaklar daha sonra kafeinli yiyecek ve içecekler üretmek için hasar edilir ve işlenir. Dünya genelinde yaygın olarak tüketilen bazı popüler içeceklerin içindeki kafein miktarları şu şekildedir:
· Espresso: 240-720 mg
· Filtre kahve: 102-200 mg
· Yerba mate çayı: 65-130 mg
· Enerji içecekleri: 50-160 mg
· Demleme çay: 40-120 mg
· Alkolsüz içecekler: 20-40 mg
· Kafeinsiz kahve: 3-12 mg
· Sıcak kakao: 2-7 mg
· Çikolatalı süt: 2-7 mg
Kafeinin Etkileri
Son dönemlerde kafein üzerine yapılan araştırmalar, bu bileşenin vücut için çok sayıda faydası olduğunu ortaya koymakta. Ancak yine de kafein tüketimini dikkatlice ayarlamak da fayda var. Aksi takdirde gün içinde kendinizi oldukça gergin hissedebilir, hatta çarpıntı problemi yaşayabilirsiniz. Kafeinin yakın zamanda açıklanmış bazı etkileri şunlardır:
· Ruh halini iyileştirebilir, depresyon olasılığını azaltabilir, beyin fonksiyonlarını iyileştirerek Parkinson ve Alzheimer gibi rahatsızlıklara karşı koruma sağlayabilir.
· Metabolizmayı hızlandırarak kilo kaybına yardımcı olabilir.
· Egzersizden bir saat önce küçük miktarlarda kafein içeren besin ya da içecek tüketmek, egzersiz performansını artırabilir.
· Kahve ve çay gibi kafein içeren içecekler kalp hastalığı ve tip 2 diyabet riskini azaltabilir. Bununla birlikte, bu sonuç kişiden kişiye değişiklik gösterebilmektedir.
· Karaciğerin hasar görmesini önleyebilir.
· Erken ölüm riskini azaltabilir.
· Kanser riskini azaltabilir.
· Cildi korur.
· MS hastalığı riskini azaltır.
· Gut hastalığı oluşma olasılığını düşürür.
· Bağırsak sağlığını destekler.
Güvenlik ve Yan Etkiler
Kafein tüketimi genellikle güvenli olarak kabul edilir. Bununla birlikte, kafeinin bağımlılık yarattığını ve bazı insanların genlerinin bu bağımlılığa yatkın olduğunu da akılda tutmak iyidir. Aşırı kafein tüketiminde huzursuzluk, kaygı, titreme, düzensiz kalp atışı ve uyku problemleri görülebilir. Çok fazla kafein ayrıca bazı kişilerde baş ağrısı, migren ve yüksek tansiyona da sebebiyet verebilir. Ayrıca hamile kadınların da kafein tüketimine dikkat etmeleri ve bu konuda doktorlarına danışmaları gerekmektedir.